Kinh nguyệt không đều là gì?

Kinh nguyệt không đều hiểu một cách đơn giản nhất đó là kỳ kinh nguyệt của chị em không đều. Không đều ở đây được so sánh với tình trạng kỳ kinh trước đó mà chị em đã trải qua. Nếu như chú ý theo dõi kỳ kinh thì chị em có thể phát hiện mình bị kinh nguyệt thất thường hay không.

Chu kỳ kinh nguyệt là một vấn đề có tính chất chu kỳ, định kỳ hàng tháng hoặc tùy thuộc từng thể trạng mà thời gian có thể khác nhau, nhưng chúng mang tính chất chu kỳ. Kinh nguyệt không đều chứng tỏ tính chất chu kỳ của kinh ở người nữ bị phá vỡ, Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Và cũng tùy thuộc tình trạng kinh nguyệt không đều mà biểu hiện có thể khác nhau.

Thông thường một người phụ nữ có kỳ kinh nguyệt bình thường họ có kỳ kinh kéo dài từ 28 -35 ngày, thời gian hành kinh kéo dài từ 3-5 ngày, thậm chí 7 ngày. Kinh nguyệt có màu đỏ sậm, ra nhiều vào những ngày đầu và ít dần vào những ngày cuối của chu kỳ. Bên cạnh đó, khi quan sát máu kinh chị em có thể thấy lẫn các mảnh vụn, đây là lớp niêm mạc tử cung bong tróc ra trong quá trình tử cung co bóp để đẩy lượng máu kinh ra bên ngoài.

Nếu như bạn thấy kỳ kinh của mình ít hơn 20 ngày, hoặc nhiều hơn 35 ngày, hoặc không theo một kỳ nhất định, thời gian hành kinh của bạn ít hơn 3 ngày hoặc kéo dài trên 10 ngày, có thể kèm theo các biểu hiện như đau bụng kinh, kinh ra quá nhiều, quá ít, có nhiều cục máu đông,… có thể bạn đang bị kinh nguyệt không đều. Kinh nguyệt không đều có bao gồm cả rong kinh, trễ kinh. Kinh nguyệt không đều đôi khi chỉ là biểu hiện sinh lý bình thường của các bạn gái tuổi mới lớn, hoặc các chị em đã bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, hoặc cũng có thể là biểu hiện của các bệnh thực thể ở tử cung, buồng trứng.

Bản thân chị em không thể tự nhận biết rằng, tình trạng kinh nguyệt của mình đang là vấn đề sinh lý hay bệnh lý, có cần phải can thiệp không. Do đó, điều quan trọng là chúng ta cần chủ động theo dõi kỳ kinh, quan sát màu sắc, kinh nguyệt có mùi hôi hay không? Các triệu chứng khác để có thể kịp thời phát hiện các bệnh lý, chủ động đi khám và tầm soát thật tốt.

Cách tính ngày có kinh chính xác nhất

Tính ngày có kinh chính xác sẽ giúp các chị em phụ nữ nắm được chính xác ngày có kinh và tránh được những phiền phức gặp phải trong giai đoạn này. Hiện nay có rất nhiều cách tính ngày có kinh, tùy vào thói quen mà bạn có thể dễ dàng lựa chọn được một cách phù hợp nhất.

Tính ngày rụng trứng theo chu kỳ kinh nguyệt

Thường thì chu kỳ kinh của từng người sẽ được tính là từ ngày kinh đầu tiên và kết thúc một chu kỳ mới bắt đầu. Tùy vào thể trạng của từng người thì chu kỳ sẽ được kéo dài từ 28 – 30 ngày, trường hợp đặc biệt có thể lên đến 32 – 40 ngày.

Theo các chuyên gia cách tính thời điểm rụng trứng sẽ mang đến khả năng thụ thai cap nhất trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Bạn có thể đếm lùi 12 ngày kể từ ngày bạn thấy là ngày đầu iên của chu kỳ tiếp theo, sau đó đếm lùi thêm 4 ngày. Khoảng thời gian 5 ngay này sẽ là ngày thụ thai đồng nghĩa với việc trong khoảng thời gian này bạn sẽ có kinh nguyệt.

Tính ngày rụng trứng dựa vào chất nhầy cổ tử cung

Bằng cách theo dõi dịch nhầy của cổ tử cung tiết ra từ âm đạo bạn sẽ dễ dàng nhận biết đã gần đến ngày rụng trứng. Hormon cũng thay đổi kết cấu của chất nhầy ở cổ tử cung và phần dưới tử cung. Trước thời điểm 1 – 2 ngày bạn có thể dễ dàng nhận ra dịch ở âm đạo tiết ra nhiều hơn mức bình thường.

Theo dõi sự thay đổi nhiệt độ cơ thể

Để thự hiện cách này bạn sẽ sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ cơ thể ở một vị trí cố định để biết được đâu là thời điểm rụng trứng. Cách này chỉ áp dụng với những người khỏe mạnh vào khi bị bệnh nhiệt độ trong cơ thể sẽ tăng một cách bất thường.

Sử dụng que thử rụng trứng

Có một cách được rất nhiều chị em sử dụng đó là sử dụng que thử rụng trứng, khi đó bạn sẽ phát hiện nhanh chóng việc tăng nồng độ Luteinizing hormone trong nước tiểu. Từ đó sẽ báo hiệu bạn có rụng trứng hay không, cách này cũng được áp dụng với những người kinh nguyệt không đều.

Theo dõi cơn đau bụng

Theo các số liệu thống kê thì với 5 người sẽ có 1 người vị đau bụng trong ngày bị rụng trứng. Vì thế nếu bạn có những cơn đau bụng lặp lại vào các giai đoạn nhấy định trong 2 tháng thì nên ghi lại.

Nguyên nhân bị trễ kinh, rong kinh

Có “hàng tá” nguyên nhân bị trễ kinh, rong kinh mà chúng ta không thể biết hết được. Dưới đây là một số nguyên nhân hàng đầu:
+ Nguyên nhân gây trễ kinh: có nhiều nguyên nhân khác nhau gây trễ kinh ở nữ giới, trong đó thường gặp và được nhiều người nhắc tới là do mang thai. Ngoài lý do này ra thì nguyên nhân bị trễ kinh cũng có thể bắt nguồn từ việc chị em đang bị rối loạn kinh, kinh không đều. Đây có thể là dấu hiệu sinh lý, cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý như u xơ tử cung, u nang buồng trứng, đa nang buồng trứng,…Tuy nhiên, để xác định chính xác thì chúng ta cần đi khám. Bởi cùng là tình trạng trễ kinh nhưng ở mỗi người tình trạng bệnh lại khác nhau, nguyên nhân khác nhau.

Theo thống kê mới nhất có đến 80% phụ nữ trên thế giới vô sinh có liên quan đến triệu chứng kinh nguyệt không đều. Các vấn đề xuất phát từ phụ khoa, tắc vòi trứng, buồng trứng mà khả năng chị em bị vô sinh do kinh nguyệt không đều là khá lớn. Theo đó, tinh trạng kinh không đều được xuất phát từ một số nguyên nhân cụ thể sau đây:

– Tuyến giáp hoạt động kém: Các hoạt động liên quan đến tuyến giáp có thể làm thao đổi, tăng giảm hay bài tiết prolatin (loại hormon sinh sản do tuyến yên sản sinh ra). Từ đó sẽ dẫn đến việc kinh nguyệt hoạt động không đều ở phụ nữ.

– Tâm lý bất ổn: Trong thời buổi hiện nay do áp lực công việc quá lớn dẫn đến khối lượng công việc mỗi ngày của chị em phụ nữ khá nhiều. Lâu dần tình trạng này sẽ dẫn đến tâm lý bất ổn ở phụ nữ và làm ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ kinh của chị em phụ nữ.

– Mất cân bằng về hormon: Sự mất cân bằng trong hormon có thể khiến cho việc giản phóng noãn bị gián đoạn. Khi đó trứng sẽ không rụng, đồng nghĩa với việc không có chu kỳ nào xảy ra.

– Vận động thể dục, thể thao quá nhiều: Phụ nữ thường xuyên hoạt động thể dục, thể thao mạnh dẫn đến căng thẳng, hormon bị rối loạn và dẫn đến mất kinh.

– Ảnh hưởng của thuốc: Nhiều chị em thường xuyên có thói quen sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài gây ra hiện tượng trễ kinh. Điều này cũng dễ hiểu là vì thuốc tránh thai có chứa thành phần estrongen và progesterone ngăn chặn sự rụng trứng thông qua cách duy trì hormon kích thích tố.

+ Nguyên nhân rong kinh: rong kinh được hiểu là tình trạng trong một chu kỳ chị em có thời gian hành kinh kéo dài trên 10 ngày. Nguyên nhân gây rong kinh có thể do chị em bị rối loạn nội tiết, điển hình hay gặp ở các bạn gái tuổi dậy thì, chị em tuổi tiền mãn kinh. Do lúc nào hoạt động của buồng trứng chưa ổn định hoặc đang bị rối loạn. Ngoài ra, các bệnh phụ khoa ở tử cung, buồng trứng cũng là nguyên nhân dẫn tới việc chị em bị rong kinh. Chị em bị suy nhược cơ thể, rối loạn tâm lý trong thời gian dài, sử dụng thuốc tránh thai, mắc các bệnh lý toàn thân như béo phì, tim mạch, đái tháo đường,…cũng có nguy cơ mắc rong kinh nhiều hơn.

Kinh nguyệt không đều có thai không?

Với những trường hợp phụ nữ có kinh nguyệt không đều bạn vẫn có thể mang thai, nhưng khả năng thụ thai của bạn sẽ thấp hơn so với những người bình thường. Điều này có thể dễ hiểu bởi việc xác định ngày rụng trứng của bạn không được chính xác.

Tùy vào cơ địa của từng người và các nguyên nhân kỳ kinh không đều mới có thể đưa ra được kết luận chính xác nhất. Một số chị em vẫn có khả năng thụ thai khi kinh nguyệt không đều. Nhưng chỉ khi bạn bị kinh nguyệt không đều do sinh lý, còn nếu bạn bị mắc kinh nguyệt không đều do bệnh lý thì tỉ lệ có thai sẽ cực kỳ thấp.

Rối loạn kinh nguyệt có nguy hiểm không?

Như đã nói ở trên, kinh nguyệt không đều hay rối loạn kinh nguyệt tuy có thể chỉ là vấn đề sinh lý, nhưng cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý. Do đó, sự nguy hiểm của rối loạn kinh nguyệt đối với chị em phụ nữ là khó có thể tầm soát.
Nếu như đó là nguyên nhân sinh lý thì chị em không cần quá lo lắng, tình trạng có thể tự được cải thiện hoặc nhờ sự can thiệp của các bác sĩ để nhanh chóng chấm dứt tình trạng này.

Nếu là nguyên nhân bệnh lý thì chị em cần đặc biệt thận trọng. Sư nguy hiểm của rối loạn kinh nguyệt trở nên trầm trọng khi đó là biểu hiện của các bệnh lý thực thể ở tử cung –buồng trứng. Chúng ta biết rằng, hoạt động của tuyến yên, vùng dưới đồi, buồng trứng,…chi phối trực tiếp đến chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới. Và kỳ kinh nguyệt lại phản ánh phần lớn tình trạng sức khỏe sinh sản của chị em. Khi bị rối loạn kinh nguyệt chị em phải đối mặt với nhiều nguy cơ bệnh lý, điển hình như là nội mạc tử cung, các khối u xơ tử cung, u nang buồng trứng, đa nang buồng trứng, thậm chí là ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng.

Các bệnh lý thực thể gây rối loạn kinh nguyệt này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của chị em. Các khối u hay bệnh lý lạc nội mạc tử cung đều gây cản trở đến khả năng sinh sản ở chị em, thậm chí với các dạng ung thư ác tính chị em có thể bị đe dọa đến cả tính mạng.

Bên cạnh đó, tình trạng kinh nguyệt thất thường có thể gây ra những ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của chị em. Tình trạng rối loạn, kinh ra quá nhiều, đau bụng kinh,,…khiến cho chị em cảm thấy bất tiện, khó chịu. Nhiều trường hợp chị em phải nghỉ học, nghỉ làm mỗi khi đến kỳ kinh. Bên cạnh đó, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt còn có thể ảnh hưởng đến đời sống tình dục của chị em.

Sự nguy hiểm của rối loạn kinh nguyệt với chị em phụ nữ không đơn thuần chỉ là những bất tiện, lo lắng hay khó chịu mà nó còn đe dọa đến sức khỏe, khả năng sinh sản, thậm chí là tính mạng của chị em. Do đó, chị em không nên chủ quan bỏ qua.

Cách điều trị kinh nguyệt không đều

Kinh nguyệt không đều tuy là biểu hiện rất thường gặp, ai cũng có thể gặp phải, ít nhất một lần trong đời. Thế nhưng, khi tình trạng này diễn ra thường xuyên chị em cần đặc biệt lưu ý chủ động đi khám phụ khoa. Có nhiều cách điều trị bệnh khác nhau. Tuy nhiên, điều trị bằng cách nào, điều trị ra sao thì chị em cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Không thể phủ định trên thị trường có nhiều loại thuốc được quảng cáo điều hòa kinh nguyệt rất tốt, chị em lại cảm thấy tiện lợi nên mua về sử dụng. Thế nhưng, hiệu quả chưa thấy đâu mà có rất nhiều chị em phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm. Hơn thế nữa, nhiều loại thuốc này chỉ “vô thưởng vô phạt” dẫn đến chị em “tiền mất tật mang”. Theo nhiều chuyên gia về sản phụ khoa thì có nhiều cách điều như điều trị bằng thuốc tại các cơ sở y tế, hoặc thậm chí là điều trị tại nhà:

Điều trị bằng thuốc

Đây là việc điều trị bệnh khoa học, điều trị bằng thuốc được thực hiện tại các cơ sở y tế, được trực tiếp các bác sĩ tư vấn, chỉ định. Trước khi điều trị bằng thuốc các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám bệnh sử, tiền sử gia đình, quá trình hành kinh từ khi có kinh,…Bên cạnh đó các bác sĩ có thể tiến hành các chẩn đoán cận lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh (siêu âm tử cung – phần phụ) nhằm đánh giá cụ thể. Việc đưa ra kết luận nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt sẽ giúp các bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị bằng thuốc hợp lý. Thuốc này có thể là thuốc nội tiết, thuốc Đông –Tây y kết hợp hoặc các biện pháp khác nhau tùy thuộc từng cơ sở.

Tập luyện yoga

Theo các nghiên cứu khoa học đã chứng minh thì yoga là một trong những cách điều trị hiệu quả nhất cho các vấn đề kinh nguyệt khác nhau phụ nữ. Không chỉ vậy, tập yoga còn giúp các chị em giảm triệu chisng đau bụng kinh và các chứng bện liên quan đến trầm cảm, lo lắng cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.

Chữa kinh nguyệt không đều tại nhà bằng phương pháp dân gian

Đối với những trường hợp rối loạn nhẹ, đối tượng mắc bệnh là chị em tuổi tiền mãn kinh, tuổi dậy thì, có thể chỉ cần điều trị tại nhà. Chị em có thể thay đổi thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng, tâm lý, nếu đang sử dụng thuốc tránh thai thì cân nhắc lựa chọn phương pháp khác,… Nêu muốn sử dụng các bài thuốc thiên nhiên để chữa bệnh thì bạn có thể sử dụng một số vị thuốc sau đây:

Cây ngải cứu: Có tác dụng tăng tuần hoàn máu, giữ thân nhiệt ổn định, điều hòa kinh nguyệt. Để sử dụng bạn chỉ cần phơi khô, tán nguyễn và pha với nước uống mỗi ngày, bạn cũng nên thường xuyên ăn các món ăn được chế biến từ ngải cứu để điều trị bệnh hiệu quả nhất.

Cây ích mẫu: Là một trong những loại thảo dược chuyên được sử dụng trong chữa bệnh về kinh nguyệt của phụ nữ. Ích mẫu giúp điều hòa kinh nguyệt, giảm các cơn đau sau khi phẫu thuật. Chị em cũng có thể lựa chọn các loại thuốc được chiết xuất từ ích mẫu để sử dụng.

Gừng tươi: Là một loại thực phẩm được sử dụng rất nhiều trong Đông y gừng được sử dụng trong việc điều hòa kinh nguyệt. Bạn sử dụng gừng tươi đã rửa sạch đập dập và đun nước để uống mỗi ngày 3 lần sẽ có tác dụng ổn định thân nhiệt, lưu thông máu và giúp chu kỳ kinh nguyệt được đều hơn.
Hoa dâm bụt: Sử dụng vỏ và rễ cây râm bụt đem sắc lấy nước uống mỗi ngày 2 lần sẽ giúp cho kinh nguyệt trở nên điều hòa hơn.

Ngoài ra để việc điều trị đạt hiệu quả cũng như phòng tránh tình trạng này, các chuyên gia khuyên chị em phụ nữ nên tiến hành kiểm tra tại phòng khám. Sở dĩ việc này là cần thiết vì bản thân chị em không thể biết được mình đang mắc bệnh gì. Cái mà họ biết chỉ là biểu hiện, mà biểu hiện rối loạn kinh nguyệt có thể do nhiều bệnh lý khác nhau. Để có thể chữa trị hiệu quả nhất thì cần tiến hành thăm khám cụ thể tại cơ sở y tế, tại đây các bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán đúng có ý nghĩa quyết định đến việc đưa ra phác đồ và hiệu quả điều trị cho từng người.

Trễ kinh nguyệt nên ăn gì?

Khi bị trễ kinh, nếu đó là do nguyên nhân bệnh lý thì chị em ngoài việc nắm được những chỉ định của bác sĩ chuyên khoa thì chị em cũng chú ý đến dinh dưỡng. Trễ kinh nên ăn những loại thực phẩm gì? Thực ra không có một chỉ định cụ thể nên ăn gì? Thế nhưng theo kinh nghiệm lâm sàng của các bác sĩ chuyên khoa thì chị em cũng nên ăn uống đủ chất, không nên ăn quá nhiều một loại thực phẩm. Nên chú ý ăn đa dạng các loại rau củ quả, thịt, cá, trứng, sữa,…

Chị em chỉ cần tránh một số loại thực phẩm như đồ ăn nhanh, đồ ăn chiên lại nhiều lần, nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng. Ngoài ra chị em cũng nên chú ý, không nên sử dụng các loại đồ uống có gas, có cồn, các chất kích thích.

Cách vệ sinh, chăm sóc vùng kín

Vệ sinh, chăm sóc vùng kín để phòng tránh rối loạn kinh nguyệt và các bệnh phụ khoa rất tốt. Chị em nên chú ý vệ sinh bộ phận sinh dục sạch sẽ ngày 2 lần bằng nước sạch. Không nên thụt rửa âm đạo mà chỉ vệ sinh phía ngoài, có thể lựa chọn những loại dung dịch vệ sinh phụ nữ phù hợp. Chú ý vệ sinh và thay băng vệ sinh trong ngày hành kinh, vệ sinh cho cả nam, nữ trước và sau khi quan hệ. Không nên mặc quần áo quá bó sát, đồ không thấm hút mồ hôi,…

Kinh nguyệt không đều là một trong những tình trạng không hiếm gặp, nhưng chúng có thể để lại nhiều nguy hiểm cho chị em. Do đó, chúng ta không nên chủ quan, cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết về tình trạng này để có thể phòng và điều trị bệnh hiệu quả.

Bài viết được biên tập bởi đội ngũ phòng khám đa khoa quốc tế Hà Nội. Với sự tham vấn từ bác sĩ chuyên khoa và các nguồn tài liệu y tế. Bài viết mang tính chất tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán của bác sĩ. Vui lòng liên hệ trực tiếp với bác sĩ nếu như bạn cần tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.

Tham vấn y khoa:

What Causes Menstrual Irregularity?

https://www.healthline.com/symptom/menstrual-irregularity

What causes menstrual irregularities?

https://www.nichd.nih.gov/health/topics/menstruation/conditioninfo/causes