Tổng quan

Bệnh viêm âm đạo là tình trạng âm đạo bị viêm có thể dẫn đến xuất huyết, ngứa và đau. Nguyên nhân thường là do sự thay đổi, mất cân bằng của vi khuẩn âm đạo hoặc bị nhiễm trùng. Giảm nồng độ estrogen sau khi mãn kinh và một số rối loạn da cũng có thể gây viêm âm đạo.

Các loại viêm âm đạo phổ biến nhất là:

• Viêm âm đạo do vi khuẩn,kết quả từ sự thay đổi dẫn đến mất cân bằng của vi khuẩn bình thường dẫn đến sự phát triển quá mức của các sinh vật khác
• Nhiễm trùng nấm men,thường được gây ra bởi một loại nấm tự nhiên được gọi là Candida albicans.
• Trichomonas,gây ra bởi ký sinh trùng và thường lây truyền qua quan hệ tình dục.

Triệu chứng

Các dấu hiệu và triệu chứng viêm âm đạo có thể bạn sẽ gặp phải bao gồm:

• Thay đổi màu sắc, mùi hoặc lượng dịch tiết ra từ âm đạo của bạn
• Ngứa âm đạo hoặc kích thích
• Đau khi quan hệ
• Đi tiểu đau
• Chảy máu âm đạo nhẹ.

Nếu bạn có dịch tiết âm đạo, điều mà nhiều phụ nữ không có, đặc điểm của dịch tiết có thể chỉ ra loại viêm âm đạo mà bạn mắc phải. Những ví dụ bao gồm:

• Viêm âm đạo do vi khuẩn. Bạn có thể tiết ra chất dịch màu trắng xám, có mùi hôi, tanh, có thể bạn sẽ nhận ra nó rõ ràng hơn sau khi quan hệ tình dục.
• Nhiễm nấm men. Triệu chứng chính là ngứa, nhưng bạn có thể có chất dịch màu trắng, dày giống như phô mai.
• Một bệnh nhiễm trùng được gọi là trichomonas (trik-o-moe-NIE-uh-sis) có thể gây ra dịch tiết màu vàng xanh, đôi khi có bọt.

Khi nào đi khám bác sĩ

Gặp bác sĩ nếu bạn cảm thấy khó chịu và vùng âm đạo cảm thấy bất thường như:

• Bạn có mùi âm đạo đặc biệt khó chịu, tiết dịch hoặc ngứa.
• Bạn chưa bao giờ bị nhiễm trùng âm đạo. Gặp bác sĩ phụ khoa để có thể chẩn đoán nguyên nhân và giúp bạn tìm hiểu để xác định các dấu hiệu và triệu chứng.
• Bạn đã bị nhiễm trùng âm đạo trước đây nhưng bị tái phát lại.
• Bạn đã có nhiều đối tác tình dục hoặc một đối tác mới gần đây. Bạn có thể bị nhiễm trùng lây qua đường tình dục. Một số bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục có các dấu hiệu và triệu chứng tương tự như nhiễm trùng nấm men hoặc nhiễm khuẩn âm đạo.
• Bạn đã từng điều trị viêm âm đạo nhưng không cải thiện được tình hình.

Nguyên nhân

Nguyên nhân phụ thuộc vào loại viêm âm đạo mà bạn đang mắc phải:

• Viêm âm đạo do vi khuẩn. Nguyên nhân phổ biến nhất của viêm âm đạo là do sự thay đổi của vi khuẩn trong âm đạo của bạn dẫn đến sự phát triển quá mức của một trong một số sinh vật khác. Thông thường, vi khuẩn thường được tìm thấy trong âm đạo (lactobacilli) vượt trội so với các vi khuẩn khác (anaerobes) trong âm đạo của bạn. Nếu vi khuẩn kỵ khí trở nên quá nhiều, chúng làm đảo lộn sự cân bằng, gây ra viêm âm đạo do vi khuẩn.

Loại viêm âm đạo này dường như có liên quan đến quan hệ tình dục – đặc biệt là nếu bạn có nhiều bạn tình hoặc bạn tình mới – nhưng nó cũng xảy ra ở những phụ nữ không quan hệ tình dục.

• Nhiễm trùng nấm men. Điều này xảy ra khi có sự phát triển quá mức của một sinh vật nấm – thường là C. albicans – trong âm đạo của bạn. C. albicans cũng gây nhiễm trùng ở các khu vực ẩm ướt khác trên cơ thể bạn, chẳng hạn như trong miệng…
• Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục phổ biến này được gây ra bởi một loại ký sinh trùng có tên là Trichomonas vagis. Sinh vật này lây lan trong quá trình quan hệ tình dục với người bị nhiễm trùng.

Ở nam giới, sinh vật thường nhiễm vào đường tiết niệu, nhưng thường nó không gây ra triệu chứng. Ở phụ nữ, nhiễm trichomonas thường lây nhiễm vào âm đạo và có thể gây ra các triệu chứng. Nó cũng làm tăng nguy cơ phụ nữ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

• Viêm âm đạo không do nhiễm trùng. Sử dụng thuốc xịt âm đạo, thụt rửa, xà phòng thơm, chất tẩy rửa có mùi thơm và các sản phẩm diệt tinh trùng có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc kích thích các mô âm hộ và âm đạo. Các vật lạ, như giấy lụa cũng có thể gây kích ứng các mô âm đạo.
• Hội chứng sinh dục mãn kinh (teo âm đạo). Giảm nồng độ estrogen sau khi mãn kinh hoặc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng của bạn có thể làm cho niêm mạc âm đạo mỏng, đôi khi dẫn đến kích thích âm đạo, nóng rát và khô.

Các yếu tố rủi ro

Các yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển viêm âm đạo bao gồm:

• Thay đổi nội tiết tố, chẳng hạn như những người liên quan đến mang thai, thuốc tránh thai hoặc mãn kinh
• Hoạt động tình dục không lành mạnh
• Bị nhiễm bệnh lây qua đường tình dục
• Các loại thuốc, như kháng sinh và steroid
• Sử dụng chất diệt tinh trùng để ngừa thai
• Bệnh tiểu đường không được kiểm soát
• Sử dụng các sản phẩm vệ sinh như xà phòng, thuốc xịt âm đạo hoặc khử mùi âm đạo
• Thụt rửa
• Mặc quần áo ẩm hoặc chật
• Sử dụng dụng cụ tử cung (DCTC) để ngừa thai không đúng cách.

Biến chứng

Phụ nữ mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn có nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục cao hơn do tình trạng viêm do các rối loạn này gây ra. Ở phụ nữ mang thai, viêm âm đạo do vi khuẩn có triệu chứng và nhiễm trichomonas có liên quan đến việc sinh non và trẻ nhẹ cân.

Phòng ngừa

Vệ sinh vùng kín tốt có thể ngăn ngừa một số loại viêm âm đạo tái phát và có thể làm giảm một số triệu chứng:

• Không tắm trong bồn nước quá nóng.
• Tránh các chất gây kích ứng. Chúng bao gồm tampon thơm, miếng lót, thụt rửa và xà phòng thơm. Rửa xà phòng từ khu vực bộ phận sinh dục bên ngoài của bạn sau khi tắm, và làm khô khu vực này để tránh kích ứng. Không sử dụng xà phòng có những chất có tác dụng khử mùi hoặc kháng khuẩn.
• Lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh. Làm như vậy để tránh lây lan vi khuẩn phân vào âm đạo của bạn.

Những việc khác bạn có thể làm có thể giúp ngăn ngừa viêm âm đạo bao gồm:

• Không thụt rửa. Thụt rửa lặp đi lặp lại làm gián đoạn các sinh vật bình thường cư trú trong âm đạo và thực sự có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng âm đạo. Thụt rửa sẽ không làm sạch nhiễm trùng âm đạo.
• Sử dụng bao cao su khi quan hệ. Cả bao cao su nam và nữ có thể giúp bạn tránh nhiễm trùng lây lan qua quan hệ tình dục.
• Mặc đồ lót bằng cotton. Nên mặc các loại đồ lót có chất liệu cotton khô thoáng, tránh mặc những bộ đồ quá bó sát. Khi ngủ, nếu có thể bạn nên bỏ đồ lót ra.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán viêm âm đạo, bác sĩ có khả năng:

• Kiểm tra lịch sử khám chữa bệnh. Xem lại lịch sử trước đó bạn đã từng mắc bệnh hoặc các bệnh có nguy cơ gây ra viêm âm đạo hay chưa.
• Thực hiện khám phụ khoa. Tham gia khám phụ khoa để các bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh hơn.
• Thu thập một mẫu để thử nghiệm trong phòng thí nghiệm. Bác sĩ có thể thu thập một mẫu dịch tiết cổ tử cung hoặc âm đạo để xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để xác nhận bạn có bị viêm âm đạo.
• Kiêm tra pH. Bác sĩ có thể kiểm tra pH âm đạo của bạn bằng cách áp dụng que thử pH hoặc giấy pH vào thành âm đạo của bạn. Độ pH tăng có thể do vi khuẩn gây âm đạo tăng. Tuy nhiên, xét nghiệm pH thường không cho ra kết quả chính xác nhất.

Điều trị

Có nhiều nguyên nhân khiến bạn mắc phải tình trạng viêm âm đạo, khi được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh, sẽ có những phương pháp điều trị phù hợp.

• Viêm âm đạo do vi khuẩn. Đối với loại viêm âm đạo này, bác sĩ có thể kê toa thuốc metronidazole (Flagyl) mà bạn uống bằng gel hoặc kem metronidazole (MetroGel) hoặc kem clindamycin (Cleocin) mà bạn bôi vào âm đạo. Bạn sẽ cần được kiểm tra và được kê đơn thuốc này.
• Nhiễm trùng nấm men. Nhiễm trùng nấm men thường được điều trị bằng kem chống nấm, chẳng hạn như miconazole (Monistat 1), clotrimazole (Gyne-Lotrimin), butoconazole (Femstat 3) hoặc tioconazole (Vagistat-1). Nhiễm trùng nấm men cũng có thể được điều trị bằng thuốc kháng nấm theo toa, như fluconazole (Diflucan). 
• Viêm âm đạo không nhiễm trùng. Để điều trị loại viêm âm đạo này, bạn cần xác định chính xác nguồn gốc của sự kích thích và tránh nó. Các nguồn có thể bao gồm xà phòng mới, bột giặt, băng vệ sinh hoặc đồ lót sử dụng hàng ngày.

Nguồn tham khảo:

Vaginitis: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginitis/symptoms-causes/syc-20354707, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginitis/diagnosis-treatment/drc-20354713

Vaginitis. http://www.webmd.com/women/guide/sexual-health-vaginal-infections.

Vaginitis. http://www.ashasexualhealth.org/stdsstis/vaginitis/.