Tổng quan

Ung thư cổ tử cung là một loại ung thư xảy ra trong các tế bào của cổ tử cung – phần dưới của tử cung kết nối với âm đạo.

Nhiều chủng virus papilloma ở người (HPV), một bệnh lây truyền qua đường tình dục, có vai trò gây ra hầu hết các bệnh ung thư cổ tử cung.
Khi tiếp xúc với virus, hệ thống miễn dịch của phụ nữ thường ngăn chặn virus gây hại. Tuy nhiên, trong một nhóm nhỏ phụ nữ, virus tồn tại trong nhiều năm, góp phần vào quá trình khiến một số tế bào trên bề mặt cổ tử cung trở thành tế bào ung thư.
Bạn có thể giảm nguy cơ phát triển ung thư cổ tử cung bằng cách kiểm tra sàng lọc và tiêm vắc-xin bảo vệ chống nhiễm trùng HPV.

Triệu chứng

Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng.
Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư cổ tử cung giai đoạn sau bao gồm:
• Chảy máu âm đạo sau khi giao hợp, giữa các thời kỳ kinh nguyệt hoặc sau khi mãn kinh
• Nước âm đạo chảy máu, có thể chảy nhiều và có mùi hôi
• Đau vùng chậu hoặc đau khi giao hợp

Nguyên nhân

Ung thư cổ tử cung bắt đầu khi các tế bào khỏe mạnh có được sự thay đổi di truyền (đột biến) khiến chúng biến thành tế bào bất thường.
Các tế bào khỏe mạnh phát triển và nhân lên với tốc độ định sẵn, cuối cùng sẽ chết tại một thời điểm định sẵn. Các tế bào ung thư phát triển và nhân lên vượt qua tầm kiểm soát, và chúng không chết. Các tế bào bất thường tích lũy tạo thành một khối u. Các tế bào ung thư xâm lấn các mô gần đó và có thể vỡ ra từ một khối u để di căn ở những nơi khác trong cơ thể.

Hiện nay chưa rõ nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung, nhưng chắc chắn rằng virus HPV đóng vai trò trong quá trình hình thành các tế bào ung thư. HPV rất phổ biến và đa số phụ nữ bị nhiễm virus này không bị ung thư cổ tử cung. Điều này có nghĩa là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ung thư sẽ bao gồm các yếu tố khác – chẳng hạn như môi trường hoặc lựa chọn lối sống của bạn – nó xác định liệu bạn có bị ung thư cổ tử cung hay không.

Các loại ung thư cổ tử cung

Loại ung thư cổ tử cung mà bạn có giúp xác định tiên lượng và điều trị. Các loại ung thư cổ tử cung chính là:
• Ung thư biểu mô tế bào vảy. Loại ung thư cổ tử cung này bắt đầu trong các tế bào mỏng, phẳng (tế bào vảy) lót phần bên ngoài của cổ tử cung, chiếu vào âm đạo. Hầu hết các bệnh ung thư cổ tử cung là ung thư biểu mô tế bào vảy.
• Ung thư biểu mô tuyến. Loại ung thư cổ tử cung này bắt đầu trong các tế bào tuyến hình cột dọc theo ống cổ tử cung.

Đôi khi, cả hai loại tế bào đều liên quan đến ung thư cổ tử cung. Rất hiếm khi ung thư xảy ra ở các tế bào khác trong cổ tử cung.

Các yếu tố có thể dẫn đến bị ung thư

Các yếu tố nguy cơ ung thư cổ tử cung bao gồm:
• Nhiều bạn tình. Số lượng bạn tình của bạn càng nhiều – và số lượng bạn tình của bạn tình càng nhiều – cơ hội bạn bị nhiễm virus càng cao.
• Hoạt động tình dục sớm. Quan hệ tình dục khi còn nhỏ làm tăng nguy cơ mắc virus HPV.

• Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục khác. Các bệnh lây qua đường tình dục khác chẳng hạn như chlamydia, lậu, giang mai và HIV / AIDS – làm tăng nguy cơ bạn mắc HPV.
• Một hệ thống miễn dịch yếu. Bạn có nhiều khả năng phát triển ung thư cổ tử cung nếu hệ thống miễn dịch của bạn bị suy yếu do tình trạng sức khỏe không được đảm bảo.
• Hút thuốc. Hút thuốc có liên quan đến ung thư cổ tử cung tế bào vảy.

Phòng ngừa

Để giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung:
• Tiêm vắc-xin phòng ngừa virus. Tiêm vắc-xin nên thực hiện cho nữ giới độ tuổi từ 9 đến 26 tuổi. Vắc-xin có hiệu quả nhất nếu được tiêm trước khi phụ nữ hoạt động tình dục.

• Xét nghiệm Pap thường xuyên. Xét nghiệm Pap có thể giúp bạn phát hiện tình trạng tiền ung thư của cổ tử cung, vì vậy bạn có thể theo dõi hoặc điều trị để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung. Hầu hết các tổ chức y tế đề nghị phụ nữ bắt đầu xét nghiệm Pap ở tuổi 21 và lặp lại xét nghiệm sau khoảng 3 năm.

• Quan hệ tình dục an toàn. Sử dụng bao cao su, quan hệ chung thủy với 1 bạn tình để làm giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung.
• Không hút thuốc. Tuyệt đối không được hút thuốc, bạn có nguy cơ mắc ung thư cao hơn khi hút thuốc.

Chẩn đoán

Xét nghiệm lâm sàng

Ung thư cổ tử cung được phát hiện sớm có nhiều khả năng được điều trị thành công. Hầu hết các hướng dẫn cho thấy phụ nữ bắt đầu thực hiện các xét nghiệm ung thư cổ tử cung và thay đổi tiền ung thư ở tuổi 21.

Các xét nghiệm lâm sàng bao gồm:
• Xét nghiệm Pap. Trong xét nghiệm Pap, bác sĩ phụ khoa loại bỏ và chải các tế bào từ cổ tử cung của bạn, sau đó được kiểm tra trong phòng thí nghiệm xem có bất thường không.
Xét nghiệm Pap có thể phát hiện các tế bào bất thường trong cổ tử cung, bao gồm các tế bào ung thư và các tế bào cho thấy những thay đổi làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung.

• Xét nghiệm DNA. Xét nghiệm DNA bao gồm các tế bào xét nghiệm được thu thập từ cổ tử cung để tìm nhiễm trùng với bất kỳ loại virus HPV nào có khả năng dẫn đến ung thư cổ tử cung. Xét nghiệm này có thể là một lựa chọn cho phụ nữ từ 30 tuổi trở lên, hoặc cho phụ nữ trẻ hơn với xét nghiệm Pap bất thường.

Chẩn đoán

Nếu nghi ngờ ung thư cổ tử cung, bác sĩ có thể sẽ bắt đầu với việc kiểm tra kỹ cổ tử cung của bạn. Một dụng cụ phóng đại đặc biệt (máy soi cổ tử cung) được sử dụng để kiểm tra các tế bào bất thường.
Trong quá trình kiểm tra soi cổ tử cung, bác sĩ có thể lấy một mẫu tế bào cổ tử cung để làm các xét nghiệm. Để lấy mô, bác sĩ có thể sử dụng:

• Sinh thiết đục lỗ , bao gồm sử dụng một công cụ sắc bén để lấy ra các mẫu mô cổ tử cung nhỏ.
• Điều trị nội tiết , sử dụng một dụng cụ nhỏ hình thìa (dụng cụ uốn cong) hoặc bàn chải mỏng để cạo một mẫu mô từ cổ tử cung.

Ngoài ra, các bác sĩ có thể thực hiện một trong các xét nghiệm sau:
• Điện áp lạnh, sử dụng một dây điện mỏng, điện áp thấp để lấy một mẫu mô nhỏ. Nói chung điều này được thực hiện dưới gây tê cục bộ trong phòng khám.
• Sinh thiết hình nón, đây là một thủ tục cho phép bác sĩ của bạn lấy các lớp tế bào cổ tử cung sâu hơn để xét nghiệm. Sinh thiết hình nón có thể được thực hiện trong bệnh viện và cần phải gây mê toàn thân.

Các xét nghiệm khác

Nếu bác sĩ xác định rằng bạn bị ung thư cổ tử cung, bạn sẽ cần thêm các xét nghiệm để xác định mức độ (giai đoạn) của bệnh ung thư. Giai đoạn ung thư của bạn là một yếu tố quan trọng trong việc quyết định điều trị của bạn.

Các xét nghiệm bao gồm:
• Xét nghiệm hình ảnh. Các xét nghiệm như chụp X-quang, chụp CT, chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) giúp bác sĩ xác định liệu ung thư của bạn có lan ra ngoài cổ tử cung hay không.

• Kiểm tra trực quan bàng quang và trực tràng của bạn. Bác sĩ có thể kiểm tra, xem xét các tế bào bên trong bàng quang và trực tràng của bạn.

Các giai đoạn của ung thư cổ tử cung bao gồm:
• Giai đoạn I. Ung thư bị giới hạn ở cổ tử cung.
• Giai đoạn II. Ung thư có mặt ở cổ tử cung và phần trên của âm đạo.
• Giai đoạn III. Ung thư đã di chuyển đến phần dưới của âm đạo hoặc bên trong đến thành bên chậu.
• Giai đoạn IV. Ung thư đã lan đến các cơ quan lân cận, chẳng hạn như bàng quang hoặc trực tràng, hoặc nó đã lan sang các khu vực khác của cơ thể, chẳng hạn như phổi, gan hoặc xương.

Điều trị

Điều trị ung thư cổ tử cung phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như giai đoạn ung thư, các vấn đề sức khỏe khác của bạn. Phẫu thuật, xạ trị, hóa trị hoặc kết hợp cả ba có thể được sử dụng.

Phẫu thuật

Ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm thường được điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ tử cung. Phẫu thuật cắt tử cung có thể chữa ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm và ngăn ngừa tái phát. Nhưng việc cắt bỏ tử cung khiến bạn không thể mang thai.

Bác sĩ của bạn có thể đề nghị:
• Cắt tử cung đơn giản. Cổ tử cung và tử cung được cắt bỏ cùng với các tế bào ung thư. Cắt tử cung đơn giản thường là một lựa chọn chỉ khi ung thư cổ tử cung đang ở giai đoạn đầu và được phát hiện sớm.
• Cắt tử cung triệt để. Cổ tử cung, tử cung, một phần của âm đạo và các hạch bạch huyết trong khu vực chứa tế bào ung thư được loại bỏ.Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu có thể là một lựa chọn cho ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm. Có thể giúp bạn có khả năng mang thai.

Phương pháp xạ trị

Phương pháp xạ trị sử dụng các chùm năng lượng mạnh, chẳng hạn như tia X hoặc proton, để tiêu diệt các tế bào ung thư. Liệu pháp xạ trị có thể được sử dụng một mình hoặc với hóa trị liệu trước khi phẫu thuật để thu nhỏ khối u hoặc sau phẫu thuật để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư còn sót lại.

Liệu pháp xạ trị được thực hiện:
• Bên ngoài, bằng cách hướng một chùm bức xạ vào khu vực bị ảnh hưởng của cơ thể (xạ trị chùm tia bên ngoài)
• Bên trong, bằng cách đặt một thiết bị chứa đầy chất phóng xạ bên trong âm đạo của bạn, thường chỉ trong vài phút (xạ trị)
• Cả bên ngoài và bên trong

Phụ nữ tiền mãn kinh có thể ngừng kinh nguyệt và bắt đầu quá trình mãn kinh do xạ trị. Nếu bạn muốn có thai sau khi điều trị theo phương pháp này, hãy hỏi bác sĩ về cách bảo quản trứng trước khi bắt đầu điều trị.

Phương pháp hóa trị

Hóa trị bằng việc sử dụng thuốc, thường được tiêm vào tĩnh mạch, để tiêu diệt các tế bào ung thư. Liều thấp của hóa trị thường được kết hợp với xạ trị, vì hóa trị có thể tăng cường ảnh hưởng của bức xạ. Liều hóa trị cao hơn được sử dụng để kiểm soát ung thư cổ tử cung tiến triển có thể không chữa được.

Theo dõi và chăm sóc

Sau khi bạn điều trị xong, bác sĩ sẽ đề nghị kiểm tra thường xuyên. Thời gian quay lại để kiểm tra sẽ được các bác sĩ thông báo với bạn.

Nhận sự tư vấn và hỗ trợ từ bác sĩ

Không ai có sự chuẩn bị trước cho những chẩn đoán ung thư. Tuy nhiên, bạn có thể cố gắng kiểm soát cú sốc nếu gặp phải tình trạng này bằng cách thực hiện các bước để kiểm soát những gì bạn có thể về tình huống của mình.

Mọi người đều đối phó với chẩn đoán ung thư cổ tử cung theo cách riêng của mình.
• Tìm hiểu đầy đủ về ung thư cổ tử cung để đưa ra quyết định về chăm sóc sức khỏe của bạn. Liên hệ với bác sĩ để được giải đáp các câu hỏi cho tình trạng cụ thể của bạn. Tìm hiểu các nguồn thông tin bổ sung khác.

• Tìm ai đó để nói chuyện. Bạn có thể cảm thấy thoải mái khi thảo luận về cảm xúc của mình với bạn bè hoặc thành viên gia đình hoặc bạn có thể gặp gỡ bác sĩ, chuyên gia tư vấn, giúp giải tỏa bớt những lo lắng phía bạn.

• Hãy để mọi người giúp đỡ. Điều trị ung thư sẽ rất mệt mỏi. Hãy cho bạn bè và gia đình biết họ có thể trợ giúp những gì hữu ích nhất cho bạn.

• Dành thời gian cho chính mình. Ăn uống tốt, thư giãn và nghỉ ngơi đầy đủ có thể giúp chống lại sự căng thẳng và mệt mỏi của bệnh ung thư. Đôi khi, bệnh tình sẽ xấu đi khi tâm trạng hoặc cơ thể của bạn không tốt.

Bài viết được biên tập bởi đội ngũ SEO của phòng khám đa khoa quốc tế Hà Nội, dưới sự giám sát của bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hiên.

Nguồn thông tin y tế tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervical-cancer/symptoms-causes/syc-20352501
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervical-cancer/diagnosis-treatment/drc-20352506